Czym są łaty i kontrłaty dachowe i w jakim celu się je stosuje?
W tartaku możemy skompletować zdecydowaną większość materiału potrzebnego na budowę konstrukcji dachu. Oprócz całej więźby dachowej składa się na nią wiele rozmaitych elementów, z których każdy pełni określone funkcje. Ciekawymi częściami dachu są łaty i kontrłaty. Do czego służą i jakie są między nimi różnice?
Łaty i kontrłaty pod blachodachówkę
Łaty i kontrłaty spotyka się przy budowie dachów spadowych, na których pokrycie wybiera się dachówkę, blachodachówkę czy też blachę trapezową. Tego typu elementy sprawdzą się także podczas układania poszycia z gontu drewnianego.
Łaty a kontrłaty ‒ w czym tkwi różnica?
Drewniane łaty dachowe umożliwiają przygotowanie konstrukcji dachu do wyłożenia na niej pokrycia dachowego. Co więcej zapewniają też dachowi utrzymanie stabilności i trwałości. Dzięki łatom dach jest również w większym stopniu szczelny. Wszystko to daje domownikom większy komfort oraz bezpieczeństwo.
Kontrłaty są nie mniej ważne. Ich zadaniem jest wyrównanie dachu, co przekłada się na jego szczelność. Dystansowanie pokrycia wierzchniego od wstępnej warstwy oraz samej drewnianej konstrukcji ‒ dzięki kontrłatom ‒ zapobiega przedostawaniu się wilgoci do wewnątrz budynku. W formie skroplonej może ona swobodnie odpływać w kierunku okapu dachu, nie uszkadzając elementów konstrukcyjnych.
Jak montować łaty i kontrłaty?
Kluczowa różnica między łatami a kontrłatami leży w ich miejscu montażu. Kontrłaty są mocowane wzdłuż krokwi, tworząc tym samym szczelinę prowadzącą od kalenicy do okapu dachu. Łaty natomiast montuje się prostopadle do nich. O ile zatem kontrłata daje możliwość lepszej wentylacji, o tyle łata bezpośrednio podpiera pokrycie dachowe.
Między krokwią a kontrłatą jest miejsce na warstwę termoizolującą poddasze. To tutaj wchodzą wszelkie wełny mineralne i inne tego typu materiały. Przestrzeń między kontrłatą a łatą to miejsce dla tzw. membrany dachowej, czyli folii ochraniającej przed deszczem czy śniegiem.
Co ile ustawia się łaty i kontrłaty np. pod blachę trapezową? Określenie rozstawu kontrłat jest dość proste, ponieważ zależy od rozstawu krokwi. Najczęściej miara ta wynosi około 90 cm. Rozstaw łat jest uzależniony z kolei od rodzaju pokrycia, na jakie się decydujemy. Zwykle specyfikacja producenta uwzględnia informację o tym parametrze, który może np. wynosić około 25‒35 cm. W przypadku łat właściwy rozstaw jest kwestią bardzo istotną. Jeżeli łaty będą ustawione za blisko, układany na nich materiał, np. dachówki, będzie się na łączeniach nawzajem wypychać. Z kolei zbyt odległe ułożenie spowoduje niedostateczne krycie, a przez to zmniejszenie szczelności. Stąd przed łaceniem dachu warto skrupulatnie przygotować plan prac uwzględniający niezbędne pomiary.
Wymiary łaty i kontrłaty dachowej ‒ pod blachodachówkę i nie tylko
Drewniane listwy, które określamy mianem łat i kontrłat, mają rozmaite wymiary przekrojów. Kontrłaty zwykle znajdują się w przedziale wymiarowym od 2,4 cm na 4,8 cm do przekroju kwadratowego o długości boku osiągającym nawet 10 cm. Wymiar kontrłat nie jest jednak aż tak istotny jak precyzyjnie dobrane wymiary i grubość łat dachowych. Na właściwy wybór przekroju wpływają takie czynniki jak:
- rodzaj materiału, jakim będziemy pokrywać dach; obrazując ten aspekt: lżejsze materiały np. blachodachówka będzie wymagała mniejszego przekroju łaty dachowej (np. 3 × 5 cm lub 4 × 5 cm), z kolei dachówka ceramiczna lub cementowa, jako materiał cięższy, potrzebuje większego podparcia i przekrój łaty w tym przypadku będzie automatycznie większy (np. 4 × 6 cm);
- rozstaw krokwi i kąt nachylenia dachu ‒ takie parametry również mogą wpływać na to, z jak dużych przekrojowo łat trzeba będzie skorzystać;
- klimat ‒ warunki klimatyczne i pogodowe to aspekt, któremy jak najbardziej warto wziąć pod uwagę.
Patrząc na doświadczenie naszych klientów, zauważamy, że dość częstym wymiarem kontrłat jest 25 × 50 mm lub forma kwadratu 50 × 50 mm. Zarówno długość kontrłat, jak i łat, to zwykle kilka metrów, dzięki czemu oba te elementy można dopasować do rozmiarów konstrukcji dachowej.
Jakie drewno wybrać na łaty i kontrłaty?
W kontekście wyboru rodzaju drewna na takie elementy konstrukcji dachowej, ważne są dwie sprawy. Pierwsza z nich to poziom wilgotności, a właściwie to, by drewno, z którego wykonane zostaną łaty i kontrłaty, było suche. Druga rzecz, równie ważna, to wybór drewna impregnowanego. Łaty i kontrłaty są przez cały czas narażone na negatywne działanie czynników atmosferycznych. Deszcz, śnieg i wiatr, a nawet mróz, w dużych ilościach i natężeniu mogą uszkodzić zdrowe struktury drewna, dlatego ważne jest, by zostało ono zabezpieczone przed szkodnikami i wilgocią. Na pytanie: „czy impregnować łaty i kontrłaty?” odpowiadamy: jak najbardziej! Dzięki impregnowaniu zwiększymy szansę na bezpieczne korzystanie z konstrukcji dachowej przez długi czas.
Łaty i kontrłaty ‒ szacunek ilości i cena
Skąd wiedzieć, ile materiału drewnianego potrzebujemy? Jak wyliczyć liczbę łat i kontrłat na dach? Nie jest to proces bardzo skomplikowany. Znając parametry osi dachu, wymiar połaci wystarczy podzielić przez wartość rozstawu. Mając takie dane, można oszacować, ile będą kosztowały łaty i kontrłaty na dach.
Cena łat i kontrłat dachowych jest zwykle uzależniona od wymiarów, jakich potrzebujemy. Im większy przekrój, tym cena może być wyższa. Jeśli poszukujemy łat czy kontrłat w granicach przekroju 40 × 50 mm czy 40 × 60 mm kwota za metr może wynieść kilka złotych. Zwykle cena metra bieżącego takich desek nie przekracza 10 zł. Wszystko jednak zależy od gatunku drewna, a także od tego, czy mamy do czynienia z drewnem impregnowanym, czy nie.
W tartaku Drew Tartak znajdziesz wiele niezbędnych materiałów drzewnych, w tym deski, z których wykonasz łaty i kontrłaty. Jeżeli prace ciesielsko-dekarskie nie należą do Twoich mocnych stron lub po prostu szukasz sprawdzonych fachowców, odezwij się do nas, a pomożemy! Nasza zgrana ekipa nie tylko dostarczy Ci potrzebnego drewna, ale i odpowiednio je zagospodaruje na Twoim dachu. Zapraszamy do kontaktu!
Bądźmy w kontakcie!
Czekamy po drugiej stronie!
