Elementy konstrukcji dachu ‒ jakie są?
Więźba dachowa ‒ to właśnie ona odpowiada za przeniesienie ciężaru pokrycia dachowego, śniegu oraz innych obciążeń na mury nośne budynku. Musi być zatem starannie zaprojektowana, by być trwała i by zapewnić bezpieczeństwo. W konstrukcji każdego dachu kryją się elementy, które nie tylko nadają mu kształt, ale przede wszystkim zapewniają jego wytrzymałość i stabilność. Od dźwigarów, przez krokwie, aż po wiatrownice ‒ każda z tych części pełni ważną rolę w utrzymaniu dachu nad naszymi głowami. Przyjrzyjmy się zatem bliżej, jakie są główne elementy konstrukcyjne dachu i jaką funkcję pełnią w jego strukturze.
Główny element nośny konstrukcji dachu
Sercem konstrukcji dachowej są wiązary, czyli podstawowy element każdej więźby dachowej. Wiązary to zespoły belkowe, które tworzą główną strukturę nośną dachu. Są one zazwyczaj umieszczone w równych odstępach wzdłuż całej długości budynku, od frontu do tyłu. Każdy wiązar składa się z dwóch skośnych belek (krokwi), które spotykają się na szczycie w kalenicy, oraz poziomej belki (podciągu), która łączy je u dołu.
Dźwigary ‒ rozprowadzenie obciążeń
Dźwigary dachowe to grube, najczęściej poziome belki, które są umieszczone na górnych końcach ścian nośnych lub na wiązarach, aby wspierać ciężar dachu. One przenoszą obciążenia z pokrycia dachowego na mury, a ich rozmieszczenie zależy od rozpiętości dachu i rodzaju pokrycia. Belki te są kluczowe w przypadku dachów o sporej rozpiętości.
Jętki dachowe ‒ usztywniające konstrukcję dachu
Poziomą belkę, która łączy dwie przeciwległe krokwie, nazywamy w budownictwie jętką. Pełni ona funkcję usztywniacza całej konstrukcji dachowej. Jętki najczęściej montuje się w połowie długości krokwi, choć może to być też jedna trzecia tej długości. Dzięki jętkom mamy możliwość realizacji dachów o całkiem sporych rozpiętościach. W niektórych budynkach, gdzie konstrukcja dachu jest widoczna wewnątrz, drewniana jętka dachowa może pełnić funkcję ozdobną.
Płatwie ‒ przenoszenie obciążeń w różnych częściach dachu
Płatwie to belki, które mogą pojawić się w różnych fragmentach konstrukcji dachu, a ich głównym zadaniem jest rozprowadzanie ciężaru na inne elementy konstrukcyjne. Płatwie mogą być zarówno stalowe, jak i drewniane, przy czym te drugie są częściej spotykane w budynkach jednorodzinnych. Ze względu na umiejscowienie wyróżniamy takie płatwie dachowe jak kalenicowa, stropowa i pośrednia. Jeśli chcesz poznać więcej szczegółów na temat płatwi, np. jak wykonać połączenie płatwi na słupie, zajrzyj do naszego artykułu, w którym opisaliśmy szerzej, jakie są rodzaje płatwi.
Kalenica ‒ wierzchołek dachu
Kalenica to pozioma belka lub szereg belek leżących na szczycie dachu, tam gdzie spotykają się dwie skośne płaszczyzny krokwi. To najwyższy punkt dachu, który zapewnia odprowadzenie wody i stanowi ochronę przed wnikaniem wilgoci.
Krokwie ‒ szkielet połaci
Jaką funkcję w konstrukcji dachowej pełnią krokwie? Krokwie to długie, skośne belki biegnące od murłaty do kalenicy. Tworzą one główny szkielet połaci dachowej i są podstawą, na której opiera się całe pokrycie dachowe. Jeśli w starszych budynkach widzisz, że krokwie dachowe się uginają, wykonaj ich wzmocnienie dodatkowymi belkami wzdłuż nich.
Zakończenie krokwi dachowych zależy od projektu całego domu. Zdarza się, że inwestor chce wykończenie ozdobne lub krokwie są po prostu zasłaniane częścią blachową pokrycia, dzięki czemu warunki atmosferyczne nie oddziałują na nie bezpośrednio. Zależnie od projektu dobiera się również wykończenie osłaniające krokwie. Jeśli elementy konstrukcyjne dachu mają być widoczne, wybierana jest nadbitka dachowa na krokwiach. Jeśli jednak krokwie mają być schowane, wówczas stawia się na podbitkę.
Niektórzy inwestorzy zastanawiają się, czy po ukończonych pracach nad pokryciem dachowym można przedłużyć krokwie dachowej i jak to ewentualnie zrobić. Wiele zależy od tego, jaki rodzaj dachu ma dany budynek: z okapem czy bez. Dach z już wysuniętymi belkami poza jego obrys dużo łatwiej jest wydłużyć. Istotne okazuje się również to, jak duże jest planowane wydłużenie: czy tylko chodzi o większe zadaszenie wokół domu, czy może dodatkowy daszek np. nad tarasem.
Bądźmy w kontakcie!
Czekamy po drugiej stronie!
Kamil, Obsługa klienta
Łaty i kontrłaty ‒ tuż pod pokryciem dachu
Skoro mowa o szkielecie całej połaci dachu, nie sposób nie wspomnieć o łatach i kontrłatach, które układa się tuż pod planowanych pokryciem: dachówką, blachą itd. Kontrłaty to listwy montowane równolegle do krokwi, z kolei łaty, które się pojawiają na nich, są ułożone względem krokwi prostopadle. Łata jest więc bezpośrednim podparciem dla pokrycia, natomiast kontrłata gwarantuje wentylację.
Murłata ‒ fundament krokwi
Murłata to poziomy element konstrukcyjny, który leży na wierzchu ściany nośnej. Służy jako punkt oparcia dla krokwi, rozprowadzając ciężar dachu wzdłuż ściany. Murłata jest montowana do ściany przy pomocy specjalnych kotew do murłaty, czyli gwintowanych prętów w kształcie litery L.
Wiatrownice dachowe ‒ ochrona przed wiatrem
Wiatrownice drewniane to pionowe deski lub płyty, które są montowane na zewnętrznych krawędziach dachu, na tzw. czole okapu. Ich zadaniem jest ochrona więźby dachowej przed wpływem wiatru i zapewnienie dodatkowej sztywności konstrukcji. W praktyce jednak montaż częściej przewiduje już wiatrownice górne, dolne oraz boczne powstałe w wyniku obróbki blacharskiej.
Elementy dachu w Drew Tartak
Każdy z powyższych elementów jest niezbędny do postawienia solidnego i trwałego dachu, który przetrwa lata i stawi czoła różnym warunkom pogodowym. Wybór odpowiednich materiałów i precyzyjne wykonanie to klucz do sukcesu w budowie dachu, który będzie nie tylko estetyczny, ale przede wszystkim bezpieczny i funkcjonalny.
W Drew Tartak znajdziesz drewno odpowiednie do przygotowania solidnej konstrukcji dachu o różnych wymiarach. Ważne jest to, że oprócz pewności, że nasze produkty pochodzą z legalnych źródeł i sprzyjają zrównoważonemu rozwojowi, od razu masz możliwość zaimpregnowania drewna tak, aby w jak najlepszej formie służyło Ci przez długi czas i było bezpieczną częścią Twojego d
