Jaką funkcję w konstrukcji dachowej pełnią krokwie?
Bardzo ważnym elementem więźby dachowej są krokwie. To właśnie ich zadaniem jest przenoszenie obciążeń z pokrycia dachowego na ściany budynku. Krokwie są więc istotną częścią stabilizującą całą konstrukcję dachu. W tym artykule poznasz tajniki montażu krokwi dachowych, ale też dowiesz się, jakie drewno będzie najlepszym wyborem na ten element więźby dachowej.
Jak zamontować krokwie dachowe?
Krokiew to belka łącząca kalenicę, czyli szczyt dachu, z murłatą (belką umieszczoną na najwyższej krawędzi ścian). Przy jej montażu może pojawić się kilka kluczowych pytań:
- Jak łączyć krokwie w kalenicy?
Połączeń krokwi z kalenicą jest co najmniej kilka: do czoła, nakładkowe, na zwidłowanie czy takie, w którym krokwie opierają się o kalenicę. Różnią się one nie tylko wyglądem, ale i stopniem stabilności. To, jak zaciąć krokwie w kalenicy, zależy od wybranego sposobu łączenia tych elementów.
- Jak łączyć krokwie z murłatą?
Najczęstszym sposobem na połączenie krokwi z murłatą jest wykonanie zaciosów, czyli specjalnie przygotowanych nacięć w krokwi, które zakłada się następnie na murłatę. Jak duże są to nacięcia? Takie informacje powinny znaleźć się w projekcie dachu, jeśli jednak nie zostały uwzględnione, przyjmuje się, że zacios nie przekracza ⅓ grubości (wysokości) krokwi.
- Jak zamocować krokwie do ściany?
Wiesz już, jak i czym zamocować krokwie do murłaty. Czy jednak da się połączyć taką belkę bezpośrednio ze ścianą? Tak, istnieją dachy, które nie posiadają murłaty ‒ ich projekty powinny być bardzo dobrze przemyślane, by rozłożenie ciężarów pokrycia dachowego nie zniszczyło ścian, na których bezpośrednio przylegać będzie więźba. Takie połączenie powinno być wówczas precyzyjnie opisane przez projektanta. Wiele osób w branży ciesielskiej brak murłaty uznaje za kardynalny błąd w projektowaniu konstrukcji budynków i rzeczywiście dużo częściej we współczesnych projektach murłata jest uwzględniona.
- Co ile montować krokwie dachowe?
Wszystko zależy od rodzaju dachu. Najczęściej jednak rozstaw krokwi mieści się w przedziale 80‒120 cm.
- Jaki powinien być kąt nachylenia krokwi?
Tutaj mamy podobną sytuację: zależy to od rodzaju dachu. Na przykład dach dwuspadowy będzie miał większy kąt nachylenia, niż dach kopertowy. Różnicę można też dostrzec między połaciami. Wszystkie te dane z pewnością będą zawarte w projekcie dachu.
Przy montażu krokwi dachowej nie można zapomnieć o belkach, które pomogą rozkładać właściwie ciężar dachu i odciążą nieco krokwie. Są to płatwie kalenicowe, czyli belki ułożone równolegle do kalenicy ‒ na nich opierają się krokwie. Wymiary płatwi kalenicowych mieszczą się w przedziałach: 12‒16 cm dla szerokości oraz 16‒22 cm w przypadku grubości. Są to zwykle belki o przekrojach prostokątnych.
Jakie drewno na krokwie?
Do konstrukcji dachowych, w tym na powstanie krokwi z desek zużywa się najczęściej drewna drzew iglastych. Charakteryzują się one wytrzymałością i stabilnością, co potem przekłada się na trwałość i solidność dachu. Wśród rodzajów drewna, jakie w naszym tartaku najczęściej jest zamawiane pod konstrukcje dachowe znajduje się:
- sosna ‒ to gatunek, który jest przede wszystkim powszechnie dostępny, jak również nie generuje bardzo wysokich kosztów; sosna jest lekka, bez problemu daje się obrobić, a do tego jest drewnem raczej wytrzymałym;
- świerk ‒ cechuje go umiarkowana wytrzymałość, a także elastyczność; w porównaniu do sosny ma o wiele mniej sęków;
- jodła ‒ jest lekka, ma zmniejszoną ilość żywicy, ale w odniesieniu do dwóch pierwszych rodzajów cechuje ją mniejsza wytrzymałość;
- modrzew ‒ charakteryzuje się dość dużą odpornością na działanie warunków atmosferycznych, jak również wysokim poziomem wytrzymałości.
Zdarza się, choć dużo rzadziej, że na krokwie zostaje wybrane drewno liściaste, np. dębowe. Oczywiście jest ono wytrzymałe, twarde, ale w porównaniu do drewna iglastego ‒ dużo cięższe, co w efekcie sprawia, że trudniej się je obrabia.
Pamiętaj, że to, jakie drewno wybrać na krokwie czy w ogóle do konstrukcji więźby dachowej, zwykle jest uwzględnione w jej projekcie. To istotne ze względu na rozmaite kwestie techniczne związane z konkretną inwestycją: rozłożeniem ciężarów czy miejscem i panującymi w nim warunkami atmosferycznymi. Jeżeli potrzebujesz znaleźć zamiennik drewna wyznaczonego przez architekta, zawsze dopytaj go, czy to dobry i bezpieczny pomysł.
Krokwie na dach i ich wymiary
W każdym projekcie dachu krokwie mogą mieć nieco inne wymiary. Wiąże się to z rozpiętością konstrukcji, rodzajem drewna, ale też mają na to wpływ lokalne przepisy prawa budowlanego. Istnieją jednak pewne w miarę uniwersalne wytyczne dla krokwi dachowych i ich poszczególnych wymiarów.
- Grubość (wysokość) ‒ najczęściej projekty przewidują użycie krokwi dachowych, które mieszczą się w przedziale grubości od 10 do 20 cm.
- Szerokość ‒ ważnym parametrem jest szerokość krokwi i tutaj typowym zakresem jest 5‒10 cm.
- Długość ‒ ta wartość zależy w dużej mierze od wielkości, a konkretnie rozpiętości całego dachu; w standardzie zamawiane są krokwie o długości od kilku do kilkunastu metrów. W Drew Tartak popularną długością jest krokiew dachowa 6-metrowa.
Bez względu na to, czy potrzebujesz krokwi na dach dwu- czy jednospadowy, dane dotyczące wymiarów krokwi są uwzględniane w rozpisce projektowej całej więźby dachowej. Wśród zamówień od naszych klientów pojawiały się już krokwie o przekroju kwadratowym o przykładowych wymiarach 10 × 10 cm, ale też prostokątne krokwie: 7 × 14 cm czy 8 × 16 cm.
Przedłużenie krokwi dachowych ‒ czy jest możliwe?
Masz gotową konstrukcję dachu, jednak przychodzi Ci do głowa pewna myśl, żeby nieco zmienić koncepcję i zorganizować szeroki daszek dookoła wszystkich ścian budynku lub nieco większy nad tarasem z jednej strony. Czy jest to możliwe bez rozbiórki istniejącej konstrukcji i projektowania dachu na nowo? Tu odpowiedzieć brzmi: to zależy. Po ocenę danej sytuacji najlepiej zwrócić się do fachowca w dziedzinie usług ciesielsko-dekarskich, który sprawdzi, czy kąt nachylenia krokwi i cała konstrukcja daje możliwość jej wydłużenia. Jeśli dostaniesz zielone światło, należy się zastanowić, jak przedłużyć krokwie dachowe, aby zachować bezpieczeństwo konstrukcji oraz zgodność z wszelkimi aspektami technicznymi. I tutaj najczęściej mamy do czynienia z dwiema sytuacjami:
- dach okapowy ‒ w przypadku takiego dachu sprawa jest prosta, ponieważ wystarczy dołączyć belki krokwiowe do tych, które już są zamocowane, i wydłużyć ich zasięg;
- dach bezokapowy ‒ ten rodzaj przysparza nieco więcej pracy, gdyż tego rodzaju dach nie posiada murłaty, na którą przenoszony jest ciężar dachu. W związku z tym należy wywiercać dziury w ścianach, do których potem dołącza się krokwie sięgające poza obrys domu.
Doskonałe drewno na krokwie dachowe i nie tylko dostaniesz w tartaku Drew Tartak w Tarnowie. Zapraszamy Cię do rozmowy, podczas której nasz konsultant udzieli Ci niezbędnych wskazówek, a następnie przygotuje ofertę specjalnie dla Ciebie!
Bądźmy w kontakcie!
Czekamy po drugiej stronie!
