Jakie są rodzaje płatwi?
Konstrukcja dachu składa się z wielu części, z których każda pełni jakąś konkretną funkcję. Ważnym elementem drewnianym więźby dachowej jest płatew. Nie wszystkie płatwie są jednakowe ‒ różnią się między sobą przeznaczeniem, a co za tym idzie miejscem konstrukcji dachowej, w jakim się pojawiają.
Płatwie co do zasady można na początku podzielić na dwa rodzaje:
- płatew drewniana,
- płatew stalowa.
Te drugie pojawiają się w momencie budowy dużych obiektów halowych, natomiast płatwie drewniane to podstawa w przypadku domów jednorodzinnych i wszelkich innych budowli zwieńczonych płatwiowo-kleszczową konstrukcją dachu.
Płatew dachowa i jej funkcja
Płatwie to proste belki, które na dachu pełnią bardzo ważne zadanie. Cel, dla którego oprócz krokwi i kalenicy w zestawie konstrukcyjnym dachu pojawiają się płatwie, jest prosty. Ich rolą jest przenoszenie wszelkich obciążeń z pokrycia dachu na układy poprzeczne. Płatwie umieszcza się równolegle do kalenicy w taki sposób, by podpierały krokwie.
Zastosowanie płatwi do równego rozprowadzania ciężaru, jaki spoczywa na dachu budynku, powoduje, że płatew powinna mieć dosyć spore wymiary. Przekrój tego rodzaju belki można umiejscowić w przedziałach 12‒16 cm dla jej szerokości oraz 16‒22 cm wysokości. Z uwagi na spore obciążenie, z jakim muszą radzić sobie płatwie, powinny być one wykonane z trwałego materiału
W branży budowniczej wyróżnia się trzy podstawowe rodzaje płatwi dachowej:
- płatew kalenicowa,
- płatew pośrednia,
- płatew stropowa.
Płatew kalenicowa ‒ czy zawsze jest w projekcie dachu?
Płatew kalenicowa, jak sama nazwa wskazuje, znajduje się tuż przy kalenicy, czyli na szczycie dachu, gdzie krokwie mają swój punkt styczny. Jej zadaniem jest dociągnięcie belek i usztywnienie całej konstrukcji dachu. Jeśli jednak Twój projekt nie zakłada zastosowania płatwi kalenicowej ‒ nie ma obaw. Najwyraźniej według projektanta i jego pomiarów ten element nie był konieczny. Na różnych budowach płatew kalenicowa jest czasem dokładana i nie jest to błędem, nawet jeśli w projekcie jej nie ma. Płatwie kalenicowe stosuje się zwykle w konstrukcji dachów, które później mają być udekorowane różnymi figurkami, np. stylowym kogucikiem. Nie można go przymocować bezpośrednio do krokwi, gdyż byłoby to niebezpieczne przy silnych podmuchach wiatru.
O ile dodanie płatwi kalenicowej do projektu, który nie zakładał jej użycia, nie jest problematyczne, o tyle rezygnacja z niej w momencie uwzględnienia jej w planie konstrukcji dachowej może być niebezpieczna. Warto pamiętać, że każda taka zmiana podczas budowy powinna być akceptowana przez specjalistę.
Płatew pośrednia ‒ na krawędzi dachu
Płatwie pośrednie są ulokowane na krawędziach dachu i tam wspierają krokwie. Podobnie jak płatwie kalenicowe mają prostokątny przekrój i są podpierane przez słupy oraz miecze (skośne elementy zmniejszające rozpiętość od słupa i usztywniające konstrukcję płatwi).
Połączenie ciesielskie na linii słup‒płatew można wykonać zarówno dzięki wykorzystaniu tradycyjnych złączeń, tych z użyciem części metalowych, a nawet można połączyć obie techniki.
Jednym z możliwych do zastosowania połączeń jest technika “na zwidłowanie”. Polega ona na bezpośrednim ułożeniu belki na słupku przy pomocy przygotowanych nacięć. Innym sposobem jest użycie dodatkowych belek umieszczonych pod skosem, tzw. mieczy. Wówczas połączenie płatwi z słupkiem jest pośrednie. Obciążenie najpierw przechodzi z płatwi na miecz, a dopiero w dalszej kolejności z miecza na słup. W przypadku takiej konstrukcji można zastosować łączenie belek na wrąb lub wrąb z czopem.
Płatew stropowa ‒ najniżej położona
Ma ona swoje miejsce pod pionowymi elementami nośnymi dachu. Płatew stropowa może być położona na płycie stropu, ale może też leżeć równolegle na murze. W tej drugiej sytuacji mamy do czynienia z tzw. murłatą. Zadaniem płatwi stropowej jest przenoszenie wszelkich obciążeń więźby na ściany budynku. Do wykonania tego rodzaju płatwi używa się belek o kwadratowym przekroju.
Czy można łączyć krótsze płatwie?
Wiele osób zastanawia się, czy skoro głównym zadaniem płatwi jest rozkładanie ciężaru dachu, można pokusić się o połączenie płatwi, kiedy nie mają one wystarczającej długości. Dzieje się tak zwykle w przypadku budowy długich obiektów, gdzie rzeczywiście drewno otrzymane z tartaku jest za krótkie na wypełnienie całego przewidzianego metrażu. Oczywiście można sobie w takiej sytuacji poradzić poprzez połączenie kilku płatwi. Takie łączenie warto jednak wykonać w sposób jak najbardziej trwały.
Wśród najpopularniejszych metod łączenia płatwi na długość znajdują się techniki “na zakładkę” (prosto albo ukośnie) lub “na zamek”. Oprócz wyboru jednego z takich sposobów trwalszego połączenia, warto wykorzystać dodatkowe wzmocnienie w postaci śrub o wytrzymałych gwintach.
Bądźmy w kontakcie!
Czekamy po drugiej stronie!
Kamil, Obsługa klienta
Płatwie dachowe z tartaku Drew Tartak
Solidne wykonanie konstrukcji dachowej to połowa sukcesu. Druga połowa to znalezienie właściwych i wytrzymałych materiałów, które idealnie sprawdzą się przy budowie dachu. W naszym tartaku produkujemy materiały drzewne, które sprawdzą się przy realizacji całej więźby dachowej i nie tylko. Zajrzyj do naszej oferty i sprawdź, co możemy dla Ciebie przygotować!
